คุณค่อยๆ เดินเข้าห้องน้ำ ล็อคประตู เอ๊ะ ลืมอะไรรึเปล่านะ เวร มือถือ! ใช่! ลืมเอามือถือเข้าไป! วิ่งออกไปเอาก่อนจะเดินกลับเข้าห้องน้ำอย่างรวดเร็ว มีใครเป็นงี้บ้างไหม

‍

ทุกวันนี้ก็ได้แต่ถามตัวเองเหมือนกันว่าทำไมเข้าห้องแล้วถึงขาดมือถือไม่ได้

‍

การเล่นมือถือ เช่นเดียวกับ Addiction อื่นๆ (เช่นสารเสพย์ติด เหล้า เกม) คือมันปล่อยสาร Dopamine ในสมอง ซึ่งเจ้า Dopamine นี่ก็คือสารสื่อประสาทที่ทำให้เรารู้สึกถึงความสนุก ความพึงพอใจ (Pleasure) รางวัล (Reward) และก็เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมเสพย์ติดซ้ำๆ (Behavioral Reinforcement) เพราะ หึ้ยยยย ก็มันได้ Dopamine เป็นรางวัลนี่นา ใครหล่ะจะอดใจไหว

‍

ซึ่งการได้ Dopamine เรื่อยๆ จริงๆ ก็ดูไม่ได้ทำให้ใครตายเนอะ เอ๊ะ หรือเราจะคิดมากไปเอง ก็ติดมือถือ ใครๆ เขาก็ติดกัน แต่ทีนี้ ถ้าเราเล่นอะไรพวกนี้เยอะไป มันจะเกิดอาการ Dopamine Allergic คือเหมือนดื้อยา เรียกว่า ทำไปทำมา ก็เหมือนจะไม่ได้รู้สึกพึงพอใจ หรือสนุกเท่าไหร่แล้ว แต่เห้ย ทำไมมันยังหยุดไม่ได้ (ใครที่นั่งไถมือถือ นั่งไถ YouTube หรือเล่นเกม เข้าชั่วโมงที่ 3 ชั่วโมง 4 จะพอนึกฟีลออก มันจะหน่วงๆ)

‍

อีกอย่างที่ควรกล่าวถึงคือ “Pleasure” ที่ได้จาก Dopamine มันเป็นคนละอย่างกับ “ความสุข/พึงพอใจในระยะยาว” หรือ “Contentment” ที่มาจาก Serotonin สารสื่อประสาทที่สำคัญอีกตัว

‍

ซึ่งตรงนี้ ด้วยภาษาไทยที่มัน Shape ความคิดเรา จากการที่เราเรียกทั้งคู่แบบง่ายๆ เร็วๆ ว่า “ความสุข” เหมือนกัน ก็อาจจะทำให้เข้าใจผิดคิดว่าเป็นอย่างเดียวกัน และแทนกันได้

‍

กลับเข้าเรื่อง นอกจาก Dopamine Allergy แล้ว เจ้ามือถือ หรือ Addiction โดยทั่วไป มันมักจะกดทับความรู้สึก Negative ด้วย หรือที่เขาเรียกว่า Negative Emotional Circuitry ซึ่งก็อาจจะได้แก่ ความเบื่อ (Boredom), ความเหงา (Loneliness), ความรู้สึกผิด (Guilt) เป็นต้น

‍

อาจจะฟังดูแบบ ก็โอเคนี่ แต่ประเด็นคือมันเป็นการปัดเข้าใต้พรมเพื่อรอวันระเบิดตู้ม แทนที่จะจัดการกับมัน

‍

ความน่าสนใจคือ ถ้าเพื่อนๆ เข้าห้องน้ำ แล้วลองห้ามตัวเองไม่ให้เอามือถือเข้าไปดู ลองอดทนกับความรู้สึก Negative เช่น ความเบื่อดู จะพบว่า หึ้ย มันอยากจะถีบประตู แล้วพุ่งตัวออกไปหยิบมือถือให้มันรู้แล้วรู้รอด ต่อให้จะต้องล่อนจ่อนก็ตาม แต่ก็นั่นแหละ ลองพยายามอดทน และอดทน ก็จะพบว่า…

‍

เห้ย ฉันทนได้! Amazing! หลังจากนั้น Something magical might happen: คือสมองของเราสามารถจัดการกับ Negative Emotion พวกนี้ได้เอง ถ้าเราให้ Space กับมัน

‍

จากนั้นพอเบื่อไปอีกซักพัก ก็จะเกิดสิ่งที่ Amazing ขึ้นไปอีก เราอาจจะเริ่มเพ้อเจ้อ คิดอะไรไปเรื่อย ไอเดียบ้าๆ บอๆ เอ๊ะ หรือเราไปเดินสวนสาธารณะซัก 15 นาที หรือว่านัดกินข้าวกับเพื่อนเก่า หรือบางทีก็เกิดอาการ Crack โจทย์ยากๆ ได้เฉ๊ย ซึ่งพวกนี้เนี่ยแหละ ล้วนช่วย Balance อารมณ์เราด้วยการเพิ่ม Serotonin

‍

สุดท้าย จะบอกว่า บทความนี้ ก็เกิดไอเดียที่ได้ตอนเข้าห้องน้ำเบื่อๆ แบบไม่มีมือถือเนี่ยแหละ ซึ่งนี่เป็นการพิสูจน์สิ่งที่ผมเขียน และที่สำคัญ… I feel amazing!

‍

แล้วเพื่อนๆ หล่ะครับ มีอาการอะไรแบบนี้บ้างไหม มาแชร์กัน!